Portugal Portal

Mijn blik valt op de hond. Goeie kop, denk ik. Dat denk ik ook wel eens over mensen. Maar dat zeg ik niet altijd hardop. Het aardige van honden is dat je gemakkelijk de baas kunt aanspreken. En deze baas zit op een bankje bij het haventje van Ferragudo. “Goeie kop, die hond, mag ik een foto maken?”

Ik vraag het in het Engels want ik kan wel zien dat de baas geen Portugees is. Maar Ed blijkt Nederlander. Een pensionado uit Apeldoorn. We raken aan de praat nadat ik een foto van de hond heb gemaakt. Ik stuur graag goeie hondenkoppen naar mijn lief, ook hondenmens.

Ed is een gemakkelijke prater. Dus al gauw zit ik naast hem op het bankje. Tijdens ons gesprek gaat regelmatig zijn hand omhoog of roept hij iemand aan. Hij kent veel mensen, zo blijkt. Hij zal hier wel wonen, denk ik nog, maar ik heb het mis. Ed woont met zijn hond Boef zes maanden per jaar in zijn camper. Zijn vrouw is thuis, om gezondheidsredenen kan ze niet meer mee. “Dat valt niet mee als je meer dan 50 jaar getrouwd bent, om dan te besluiten om alleen op pad te gaan. De eerste keer was naar, ik wilde iedere keer omdraaien en teruggaan. Maar mijn vrouw en kinderen staan achter me, ik reis nu alweer zeven jaar alleen.”

Vrijwilligerswerk

Maar Ed is geen man om alleen te zijn, hij heeft behoefte aan gezelschap en gezelligheid. “Ik heb zo’n campertrip voor alleenstaanden geprobeerd. Dat is niks voor mij. Daar word ik treurig van.” Hij ontdekte een andere manier om het zichzelf naar de zin te maken; hij doet overal en nergens vrijwilligerswerk. “Mooi man!”
Daarom komt hij elk jaar een tijdje naar Ferragudo en pakt de draad weer op waar hij het jaar daarvoor is blijven steken. Sommige dingen zijn georganiseerd, andere doet hij uit zichzelf. Hij ‘praat’ elke dag met Manuel, een doofstomme visser. “Niemand praat met hem, behalve ik. Het kost me soms wel een half uur voordat ik snap wat hij bedoelt, maar ik heb de tijd. Mooi toch?”
Als hij lacht, grijnst zijn hele gezicht mee. Een gulle man, in alles.

Bamboo Animal Shelter

Twee keer per week werkt hij in een honden- en ezelopvang in Guadalupe. Hij nodigt me uit om langs te komen als hij daar aan het werk is. Mijn nieuwsgierigheid is gewekt. Het lijkt me geweldig om daar te tekenen. En zo brengt de kop van Boef me naar 29 andere honden, stuk voor stuk portretten. En naar veertien ezeltjes met een ‘rugzakje’. En naar de droom van een dame, die Nana heet.

Want het was 17 jaar geleden haar droom om deze opvang op te zetten. 60 was ze toen. Geen geringe prestatie en een enorme investering. Ook Nana kan niet zonder gezelschap, of het nou dieren of mensen zijn. Met haar grijswitte haar, witte kledij en doorleefd gezicht, is ze een verschijning. In elk oor hangt een aantal gouden oorringen. Ze heet me van harte welkom en als ik uitleg wat ik kom doen, krijg ik alle vrijheid. Een prettig mens, geïnteresseerd. Ze schat me uitstekend in als ze naar mijn eigen leven vraagt. En geeft ook advies, puttend uit een levenservaring waar je u tegen zegt. Ze is begaan met dieren maar ook met mensen.

Terwijl Nana en vijf vrijwilligers mest ruimen, honden verzorgen, ezels verplaatsen en hokken repareren, probeer ik de beesten te schetsen. Dat valt nog niet mee want stilstaan doen ze nauwelijks. En bovendien heb ik om de haverklap een enthousiaste hond om me heen die tegen mijn arm of hand stoot, snuffelt in mijn rugtas of op een andere manier aandacht trekt. Vooral Blindy, een hond met maar één oog is gek op me. Alle dieren hebben namen die beginnen met een B. Een uit de hand gelopen grap waar Bamboo, de hond waarnaar de opvang genoemd is, de oorsprong van is.

Ik dacht van tevoren aan een bende zielige beesten die zitten weg te kwijnen zonder toekomst. En veel geblaf. Maar het tegendeel blijkt waar. Ik ontmoet alleen maar blije, lieve dieren. Ze hebben het duidelijk naar hun zin. Als de vrijwilligers er zijn, vanaf een uur of 10, worden ze allemaal losgelaten en mag de complete roedel honden vrij rondzwerven over het enorme terrein. Hoogtepunt is de wandeling naar een klein meer. Dan wordt er gezwommen en gespeeld.

Nana is op respectabele leeftijd. Ze helpt mee met het werk maar het tochtje naar het meer doet ze liever per golfkar. Een oude hond, Buffy, ook niet meer zo mobiel, rijdt met haar mee. Onderweg zwaait ze uitgebreid naar de ezels als een koningin die wuift naar het volk.

Eenmaal terug zoeken de honden uit zichzelf hun eigen hok of kennel weer op. Elke hond heeft een eigen slaapplek. De verblijven zijn ruim. Daarna mogen de ezels, die tijdelijk even op stal of achter een hek hebben gestaan, weer het land in. Ze fungeren als grasmaaiers.
Een enkele keer wordt er een hond geadopteerd maar de meesten zullen hier blijven. Ook al zijn ze vanaf halfdrie tot de volgende dag tien uur alleen, maar wel onder elkaar, ze hebben het echt goed.
“We geven ze veel maar je krijgt er ook zo veel voor terug”, verklaart Nana haar passie. “En als ik jonger was geweest, dan zou ik met de ezeltjes therapie gaan geven. Die beesten hebben zo’n geduld. Ze zijn niet schrikkerig zoals paarden, ze staan rustig vier uur lang met hun kop tegen je aan.”

Na afloop drinken we met zijn allen nog even koffie in een cafeetje in Figueira. Het is voorlopig de laatste keer voor Ed. Nana geeft hem een handgeschreven kaart met een ezeltje voorop.
“Wat ga je doen Ed, ga je terug naar Nederland?” “Nee, ik ga nu vijf weken naar Lourdes, vrijwilligerswerk, rolstoelen en andere hulpmiddelen regelen voor een aantal groepen die daar nu komen. Mooi man”.
“Goh, ik wist niet dat je katholiek was”, zegt een van de andere vrijwilligers.
“Ben ik ook niet”, zegt Ed en lacht zijn gulle lach.

Mooie man, die Ed, goed bezig.
Bijzondere vrouw, die Nana. Goed mens.

Naschrift:
In december 2017 is de eigenaresse van de opvang, Nana van der Velden, na een kort ziekbed overleden. De Bamboo Animal Shelter blijft gelukkig bestaan met dank aan de vele vrijwilligers.