Portugal Portal

Er zijn inmiddels vier boekjes met deze titel uit het Amerikaans vertaald in het Nederlands. Met per boekje als ondertitel: Feiten, Uitspraken, Seks. Het zijn boekjes met feiten, citaten, uitspraken, waarvan je kan denken: wat moet ik ermee. Het worden ook wel onzinnige feiten genoemd. Waarom toch 500 of meer van die hilarische, bizarre en ‘los zand’-zinnen in een boekje verzameld?

Het is bedoeld om er zo nodig het ijs mee te breken, om van een ongemakkelijke stilte af te komen, als je verlegen zit om een praatje of om jezelf neer te zetten als een paradijsvogel tijdens een feestje. Dus doe er je voordeel mee, is de gedachte erachter.

Als ik nu eens zo’n boekje maak over Portugese blablabla? Wat zou er dan in staan? Hierbij de eerste 50 ‘woorden in de wind’:

1. De positie van Portugal in de meeste statistieken is laag of gemiddeld, maar wat de wijnconsumptie in Europa betreft, per hoofd van de bevolking, staat Portugal met 42 liter per jaar bij de eerste zeven in Europa. Vaticaanstad heeft de hoogste wijnconsumptie: 62 liter per hoofd van de bevolking per jaar.
2. De stad Mirandela (Bragança) werd door koning Dom Dinis in 1301 geschonken ‘aan een jonkvrouw met wie ik een onderhoud had’, zo heette dat in die tijd waarbij hij ook nog schreef in de desbetreffende oorkonde: ‘en deze gift schenk ik u voor het kopen van uw lichaam’ (citaat: J. Rentes de Carvalho, vertaling Harrie Lemmens).
3. Van alle Portugese mannen draagt 47% een snor.
4. De eerste harttransplantatie in een Portugees ziekenhuis vond in 1986 plaats.
5. In Portugal staan geen kerncentrales.
6. Bartolomeu de Gusmão was de eerste vliegenier. Voor de ogen van koning João V verhief zijn luchtschip Passarola in 1709 zich een paar meter boven de grond. Hij werd daarna ‘o voador’ genoemd (citaat: Marion Kaplan, vertaling Tinke Davids).
7. Uit de mijnen in Jales (Vila Real), die op 500 meter diepte liggen, werd tot 1992 per jaar 250 kg goud en 700 kg zilver gedolven. Er zijn concrete plannen om de mijn te heropenen.
8. Eeuwenlang was 14 jaar de leeftijd waarop koningen de troon konden bestijgen en waarop de leerplicht eindigde.
9. Een eucalyptusboom wordt iedere tien jaar gekapt en groeit dan opnieuw aan.
10. Het genezende water dat pelgrims in Fatima tappen bij een speciale kraan heeft de verdenking op zich geladen gewoon kraanwater te zijn. Toen eertijds de stad kampte met een watergebrek, hield de kraan bij de kerk er ook mee op.
11. Het driejarige Engelse meisje Maddie McCann verdween spoorloos op 3 mei 2007 uit een appartement in een resort in de Algarve. Het politieonderzoek is nog niet afgesloten.
12. Nederlanders werken 1433 uur per jaar, Portugezen 1863 uur per jaar.
13. In 1989 was de graad van analfabetisme in Portugal 21%; het hoogste percentage in West-Europa. Tegenwoordig meet men ‘geletterdheid’ en dan komt Portugal uit op 95%. Dat is iets minder dan alle andere West-Europese landen.
14. De gemiddelde levensverwachting is in Portugal 79 jaar, in Nederland 81 jaar en in Monaco 89 jaar.
15. Een Portugees oorlogsschip is een kwal die eigenlijk geen kwal is en waarvan de beet dodelijk kan zijn.

16. Liefde is niet compleet als zij niet weet van dingen die slechts liefde kan verzinnen (citaat: Carlos Drummond de Andrade, vertaling August Willemsen).
17. Portugezen zijn de Belgen van Iberië.
18. De nieuwe luchthaven van Lissabon komt er nog steeds niet. Wél komt er een dependance van de luchthaven in Montijo uitsluitend voor budgetvluchten. Geplande opening, als alles echt meezit, is in 2022.
19. Gevangen sardines zijn in het zuiden kleiner en magerder dan in het noorden. Omdat het water in het zuiden warmer is en in warmer water groeit plankton minder uitbundig.
20. De kerk van São Lourenço (Algarve) is helemaal bekleed met de kostbaarste azulejos van het land.
21. Quinta da Pacheca (Douro) is een groot hotel. Er kan ook worden overnacht in oversized wijnvaten.
22. Dat niemand zijn naam op zijn deur of bij zijn bel zet en dat men de telefoon opneemt met ‘Estou’ komt uit de tijd van de dictatuur en zoiets is dus eigenlijk een anachronisme.
23. Bakboord heet bombordo en is dus de ‘goede’ kant van het schip voor een Portugees. Bij ons is dat stuurboord.
24. Quinta da Cardiga bij Golegã (Ribatejo) is een groot agrarisch bedrijf plus een majestueus bouwwerk, een van de mooiste quinta’s van het land. Het gebouw is sinds eind 2017 te koop van de eigenaar voor tien miljoen euro.
25. In de middeleeuwen was het door de Kerk verplicht gesteld om 240 dagen per jaar te vasten, dus om op die dagen geen vlees te eten.
26. ‘Dan, op zomaar een tijdstip en zomaar ergens, klinkt uit een openstaand raam een fado die het verlies bezingt, en niet weet welk verlies’ (citaat: Gerrit Komrij).
27. Als je het over Portugal hebt, of over de Portugezen, zeg er dan bij of je het over de stad of het platteland hebt. De verschillen zijn namelijk erg groot.
28. De dichtstbevolkte gemeente van Portugal is Algueirão-Mem Martins met 6.000 inwoners op 16 km2. Dat is een bevolkingsdichtheid van 4125. Dat is minder dan Gibraltar (4899) en Monaco (15.322).
29. De grootste koffiebranderij van Iberië staat in Campo Maior (Alentejo) en is van Delta Cafés.
30. Portugal heeft destijds 2/3 van de wereld ontdekt.
31. Het metrostation Olaias in Lissabon is een van de mooiste metrostations van Europa.

32. Het boek ‘Ik mis alleen de Hema’ heeft tien herdrukken beleefd binnen twee jaar. Te koop bij Bol.com.

33. Portugal is het enige land in Europa waar de namen van de weekdagen zijn afgeleid van de zondag.
34. In Fatias de Tomar, ook genoemd Fatias de Chine, een koek in de vorm van een cake, zitten 24 eidooiers volgens het traditionele recept.
35. Het is nog niet zo lang geleden dat de meisjes in de Alentejo met bedekte gezichten op straat liepen, zodat men alleen hun ogen kon zien (citaat: Maya Hoogveld).
36. Het karveel is een scheepstype, het eerste met een gladde romp en het is een Portugese uitvinding in de tijd van de ontdekkingsreizen.

37. De oudste olijfboom staat in Mouriscas bij Abrantes en is 3350 jaar oud. Er zijn in heel Portugal 200 olijfbomen, die van voor onze christelijke  jaartelling dateren.’
38. In de tijd dat men mijn verjaardag vierde, was ik gelukkig en niemand was dood’ (citaat: Álvaro de Campos, heteroniem van Fernando Pessoa).
39. ‘De heerlijk pikante São Jorge-kaas wordt tot op vandaag nog volgens oeroud Vlaams recept geproduceerd en is in feite een levend aandenken aan de Vlaamse aanwezigheid op de Azoren’ (citaat: Geert Brabant). 
40. Amália Rodrigues werd na de revolutie van 1974 verdacht van een vorm van medeplichtigheid met het gehate regime. Ondanks het feit dat ze later in ere werd hersteld, werd ze depressief en dacht aan zelfmoord. Maar ze kwam deze depressie te boven’ (citaat: Dirk Lambrechts).
41. De streek van Tavira is een van de beste, na Sesimbra, om vis te eten (uit: Trotter Portugal).
42. Bij de herbouw, door de Markies van Pombal, van de Baixa-wijk in Lissabon na de aardbeving, zijn in een aantal gebouwen vrijmetselaarssymbolen verwerkt.
43. Het parlement in Portugal bestaat uit één kamer, de Assembleia da República en omvat 230 leden.
44. Er zijn nergens in Europa zoveel eenmanszaken als in Portugal, vooral in de dienstverlening.
45. Net als je eraan gewend bent dat Portugezen altijd te laat komen, of niet op tijd beginnen, staan ze ineens op tijd voor je deur.
46. Bij veel restaurants die Portugese gerechten serveren, veranderen wel de prijzen regelmatig, maar de menukaart verandert niet.
47. Wim Wenders werd in 1994 door het stadsbestuur van Lissabon gevraagd een promotiefilm voor de stad te maken. Hij kreeg alle vrijheid, maakte geen documentaire, waar het stadsbestuur zich op had verheugd, maar een film met een verhaallijn: Lisbon story. De film is bij Bol.com te koop in twee versies.

48. Het rodízio-concept wil zeggen dat je onbeperkt vis kunt eten in het restaurant dat dit concept hanteert, tegen een schappelijke prijs (uit: TrotterPortugal).
49. De website van de president, Sua Excelência Marcelo Rebelo de Sousa (maandsalaris € 6.500, volgens een wet uit 2017 geregeld), heet www.presidencia.pt. Je kunt met een contactformulier op de website de president schrijven; antwoord volgt per brief.
50. Waarom zou je zo’n prettig land als Nederland willen verlaten? uit: ‘Ik mis nog steeds de Hema’).