Portugal Portal

Na enkele weken heerlijk te gast te zijn geweest in de buurt van Arganil, heb ik veel geleerd over Portugal. Ook over het weer, dat momenteel extreem koud en nat is voor Portugal. Eigenlijk heeft het haast elke dag het grootste deel van de dag geregend en dat wordt beaamd door mijn gastvrouw. Twee maanden bijna dagelijks regen is gewoon aan deze kant van Portugal.

Helaas kan ik door de covidmaatregelen niet zoveel huizen bezichtigen als gehoopt, maar door te wandelen (ook in de regen!) heb ik toch een redelijke indruk gekregen van de omgeving. Voor mij te veel bos, eucalyptus, steile hellingen om te wandelen (ik wil graag over tien jaar ook nog kunnen wandelen met de honden) en dan lijkt deze omgeving net ietwat aan de gedurfde kant!

Ik leer ook steeds meer wat belangrijk is om op te letten bij het kopen van een huis, zoals de aansluiting van water en elektriciteit, brandgevaar door verwaarloosde bossen, eucalyptus, velden met brandgevaarlijk onkruid die te dicht bij een huis staan (veel ervaringen gehoord over branden van huizen van mensen), een “licença de habitação”: een verplichting dat het pand als huis geregistreerd is, wat bij een heel aantal huizen op lokale en internationale makelaarssites niet vermeld wordt en bij navraag blijkt het betreffende pand dat niet te hebben, (makelaars hebben geen verantwoording daarover). 

Kortom, je wordt lekker gemaakt voor een pand op internet en het lijkt allemaal in orde, waar je na de koop een heleboel narigheid mee hebt om er permanent te mogen wonen.  De lijst met “do’s-and-don’ts” wordt steeds langer hierdoor. Dat is goed, een gewaarschuwd mens telt voor twee.

Ook mijn lijstje met wensen voor een huis en waar ik aan moet denken bij verbouwing of renovatie wordt steeds langer.  Droomde ik eerst nog over een goedkoop klein leistenen huisje om te renoveren in Noord-Portugal, nu wil ik toch wel meer de zon en de warmte opzoeken en wellicht toch iets minder rigoureus moeten verbouwen.  

Vanuit de omgeving van Arganil rijd ik richting Portalegre, de noordkant van de Alentejo. Ik sla heel bewust de omgeving van Castelo Branco over, waar iedereen mee komt aan dragen als ik het heb over mijn bescheiden budget, maar tegelijkertijd vertelt men over de jaarlijkse grote en desastreuze bosbranden daar. Onderweg kom ik, vlak voordat ik de Alentejo binnenrijd, een groot bord tegen met wandelpaden, waaronder uitleg over de “interior” versie van de Santiago de Compostella-route door Portugal, een variant op de kustroute naar Santiago. Iets om te onthouden. We hebben er een klein stukje van gelopen en komen zeker terug ervoor.

De weg richting Portalegre verandert steeds van omgeving, dichte eucalyptusbossen, steile hellingen, papierfabrieken in de middle of nowhere, sterke afdalingen en stijgingen, wegen die op de kaart lijken op een B-weg en dan een grote, bijna snelweg blijken te zijn, en andere binnenweggetjes (daar geniet ik van om naar huisjes te kijken want dat is de omgeving waar ik wil wonen, rustig, achteraf, op het platteland), die zo smal worden dat je je afvraagt hoe het moet als er een tegenligger komt, adembenemende vergezichten bij bruggen en andere plekken.

Ik begin steeds meer te genieten als ik richting Nisa rijd, waar het glooiend groen landschap duidelijk de overhand heeft, hetgeen mijn voorkeur heeft. En dan ook nog een hot springs in de buurt, dit moet wel een goede omgeving voor mij zijn.  

Mijn nieuwe adres bij Portalegre is in een oud huis, dat 20 jaar leeggestaan heeft, nu bijna twee jaar bewoond maar men is nog bezig met renovatie. Ja, zoiets mag het voor mij ook zijn, dacht ik. Maar na zoveel regen en in de ochtend wakker worden onder heel klamme lakens van de vochtigheid van het huis, valt niet alleen de regio af maar word ik ook wel een beetje afgeremd om te zoeken naar huizen die lang leeggestaan hebben. Eenmaal de dikke muren vochtig geweest is het een meesterklus om het in huis weer een beetje behaaglijk en droog te krijgen. En op mijn lijstje komt in elk geval ook dat ik dakgoot wil hebben of maken aan het dak, ik zie overal vocht vanuit de grond bij huizen, opspattend regenwater tegen de onderkant van de gevel, grote stralen regen vanaf het dak naar beneden storten, als er geen dakgoot is.

Inmiddels heb ik al weken hard aan mijn Portugees gewerkt, hoewel het nog vooral Portunhol is, Portugees met veel Spaans erin, maar ik kom er wel, de meeste mensen verstaan mij wel, ik heb nog moeite met de Portugese uitspraak te verstaan. Maar ja, mijn nicht die al 30 jaar een tweede huis in de Algarve heeft en er jaarlijks komt, heeft toegegeven dat ze geen woord Portugees spreekt of verstaat. Dan maak ik toch al wat vorderingen na een paar maanden! 

Ik besluit weg te vluchten van het slechte weer, de klamme en vochtige kamer, de omgeving die me niet helemaal aanspreekt en ik rijd in een ruk door naar de Algarve. Daar vind ik een goede aanbieding voor het huren van een tweeslaapkamerappartement in Santa Luzia, naast Tavira, waar ook de honden welkom zijn. Het kon niet beter: er vlak naast is de ingang naar de zoutpannen richting Tavira, waar je uren kunt wandelen, flamingo’s zien die het allermooiste zijn in hun vlucht, als het roze en zwart het beste uitkomt, prachtig! En de zon is er, lekker opwarmen, ook de honden vinden de warmte aangenaam.

Jammer dat op één na, alle restaurants gesloten zijn in Santa Luzia, waar je in elk geval een take away kunt krijgen. Uiteraard bestel ik een gerecht met octopus, waar Santa Luzia bekend om staat. Zeker nog eens terug komen na de covidlockdown! Helaas wordt hier regelmatig gepatrouilleerd en verkeerscontroles gehouden. Ik had begrepen dat langs de Spaanse kust omhoog ook nog wel relatief goedkope woningen te vinden waren, maar ik heb uiteindelijk weinig gereden en weinig huizen bezichtigd i.v.m. de lockdown. Niet getreurd, wel een fijne tijd gehad. 

En toen reed ik weer de ongelofelijk mooie weg, de IC27 en zijwegen, terug vanuit de Algarve, via Mértola waar het groene lijntje langs de weg op de kaart al aangeeft dat het een panoramische weg is, door Parque Natural do Vale do Guadiana. Hier kom ik in elk geval zeker terug om verder naar huizen te kijken, een erg mooie streek met zo te zien mooie wandelpaden. Ik rijd een stuk over de wijnroute richting Mourão, passeer twee keer het water van de rivier de Guadiana waar ook duidelijk wordt dat fijne strandjes, zwemmen en pleziervaart in het stuwmeer en zijarmen, op diverse plekken ook leuke recreatie biedt in de Alentejo.

Ik begin het te voelen: dit is de provincie die me erg goed bevalt, de zon schijnt steeds meer en zelfs in februari en maart voelt die al warm aan, althans overdag. Zodra de zon verdwijnt, vaak met prachtige zonsondergangen, wordt het fris maar vergeleken met Nederland is het een geweldige weelde om overdag in een T-shirt op het terras een boekje te kunnen lezen, terwijl er in Nederland geschaatst wordt. 

Ik ben nu al enkele weken in de regio bij Alandroal, tussen Evora en Elvas in. Commerciële agrarische activiteiten, zoals velden vol olijfbomen, afgewisseld met graan dat goed aan het groeien is, of druivenstruiken, worden afgewisseld met prachtige rommelhoekjes, vergeten velden, met oude kurk- en steeneiken die niet bijgehouden zijn, prachtige tapijten vol met kamille en een rood bloemetje dat ik nog geen naam kan geven, lavendel in volle bloei, paarse monnikskap begint te bloeien en klaprozen en nog veel meer bloeiends en het is nog maar eind winter! Ik dacht dat ik heel wat bloemen ken, maar het lijkt alsof ik hier opnieuw moet leren over planten en bloemen, zoveel waar ik geen naam van weet.

• 

• 

En dan heb ik het nog niet over eetbare planten in de natuur, waar er blijkbaar veel van zijn in Portugal. Ik heb net kennisgemaakt met een Portugese waar ik veel interesses mee deel, waaronder geneeskrachtige planten: ze heeft er 400 in haar tuin (kitchengarden noemt ze het dan in het Engels, ja, ik foezel wel af en toe met mijn Portugees). 

Met behulp van foldertjes van “Percursos Pedestres de Alandroal” kan ik bij diverse kleine dorpjes mooie rondwandelingen maken met de honden, de buurt verkennen, kleine weggetjes rijden en op zoek gaan naar huizen. Daarbij probeer ik ook een heel aantal hunebedden en Keltische stenen te bezichtigen, als ik ze kan vinden; vaak is er wel een bord met richtingaanwijzer maar daarna niet meer, ik vind het vooral heel frappant zoveel van deze overblijfselen hier tegen te komen en moet telkens aan de strip van Asterix en Obelisk denken! 

Mijn nieuwe strategie: ik zoek naar huisjes die me leuk lijken, uit de dorpskern liggen, wat grond erbij, allerlei zaken van mijn lijstje aanwezig en dan kijk ik of er iemand woont. Ik bel aan of klop, maak een praatje, of met de buren, om uit te vinden of het huis bewoond is of niet en wellicht te koop, of dat ze ergens in de omgeving huisjes weten die te koop zijn. Geweldig wat een reacties. De mensen die ik zo ontmoet zijn allemaal even vriendelijk, praten honderduit (goed voor mijn uitspraak te leren en luistervaardigheid) en vaak resulteert het in een uitnodiging om binnen te komen, een kopje thee (ik drink geen koffie), een zelfgemaakte chouriço-worst aangeboden.

Ik kan zo ook zien hoe de lokale bevolking in Alentejo woont, hoe de huizen ingericht zijn, wat er bewaard wordt in de huizen, wat een armoede er is en ik val van de ene verbazing in de andere. Ik doe er leuke contacten mee op en leer er veel van.

Twee gemeentewerkers hebben me op sleeptouw genomen naar twee huizen waar ze van wisten dat ze te koop zijn, maar nog geen makelaars ingeschakeld. Zoveel montes (boerderijen) in Alentejostijl, de ene nog mooier en op een mooiere locatie dan de andere, mooie dorpshuisjes waar dan drie families blijken te wonen, maar ook veel ruïnes, vervallen en leegstaande panden. Ik word er een beetje triest en stil van. Ik begrijp dat het vaak te maken heeft met (teveel) erfgenamen die niet eruit komen of een pand verkocht kan worden of niet, of tradities die ontwikkelingen afremmen of zorgen dat de bewoners hun panden niet kunnen moderniseren.

Er is zoveel (verborgen) armoede in Portugal en hier liggen gewoon huizen en boerderijen weg te rotten. Een soort “kraak/leegstand”-wet zoals die vroeger in Nederland was, om langdurige leegstand en verval te voorkomen, of wetgeving die onderhoudsplicht van panden wettelijk verplicht maakt, zou hier heel wat verschil kunnen maken. 

Er liggen enkele broodjes in de oven wat betreft huizen; ik ben aan het wachten op de vraagprijs van een huis dat ik erg leuk vind en dat aan al mijn wensen voldoet. Ook in onderhandeling over hoeveel land bij een ander huis mee verkocht kan worden. En ga volgende week nog opnieuw naar een huis kijken waar vraagprijs en kwaliteit van het huis nu eens goed met elkaar overeenstemt. Want één ding is zeker: voor heel wat huizen wordt momenteel een (te) hoge prijs gevraagd!

En in de tussentijd geniet ik met de honden van de meest prachtige wandelingen in deze regio van de Alentejo en voel ik me een enorme geluksvogel dat ik hier zomaar ben, in warm en zonnig, rustgevend en relaxed, prachtig, gezellig, veilig en vriendelijk Alentejo.