Portugal Portal

Als ik op 11 juli ’s morgens wakker word, twijfel ik daadwerkelijk de eerste seconden. Ik zal het toch niet gedroomd hebben? Nee, het is echt! Het voetbalgekke Portugal, dat sinds 1996 altijd de laatste acht van het EK voetbal haalde maar het nog nooit won, heeft Euro 2016 gewonnen. In de verlenging van de finale is nota bene het gastland Frankrijk verslagen met 1-0. Portugal is Europees Kampioen Voetbal!

Eenvoudige kwalificatie

Portugal kwalificeerde zich eenvoudig voor het eindtournooi, het won zijn groep met 7 punten voorsprong op de nummer twee. Hoewel Portugal prima plaatsen inneemt op de UEFA-ranglijsten van zowel clubteams als nationale teams wordt het op geen enkel moment tot de favorieten gerekend. Getipt worden vooral gastland Frankrijk, wereldkampioen Duitsland en sterrenteam België.

Gelijke spelen

Het toernooi begint lastig, in de eerste wedstrijd tegen IJsland komt de “seleção” niet verder dan een gelijkspel. Op dat moment ziet nog niemand in hoe goed het gekke IJsland is, het zal met Wales de smaakmaker en verrassing van het toernooi blijken te zijn en in de achtste finales het grote Engeland verslaan. Wel creëert Portugal een enorm aantal scoringskansen, en doet dat ook in de volgende twee poulewedstrijden. Tegen Hongarije worden maar liefst drie tegentreffers geïncasseerd, waaronder twee van richting veranderde schoten. Gelukkig maakt steraanvaller Cristiano Ronaldo twee wonderschone doelpunten en zo komt de “equipa das quinas” met de schrik vrij. Met drie gelijke spelen in de groepsfase gaat Portugal naar de volgende ronde.

Indrukwekkend tegen Kroatië

De tegentreffers zijn een belangrijk signaal voor de tactisch sterke coach Fernando Santos om een aantal accenten te verleggen. Tegen het verrassend goed in het toernooi zittende Kroatië wordt Portugal in de achtste finale vooraf weinig kans toebedeeld. Maar de omzettingen van Santos hebben effect, het fameuze Kroatische middenveld met spelers van Real Madrid en FC Barcelona wordt geneutraliseerd en drie minuten voor het eind van de verlenging scoort Ricardo Quaresma voor Portugal. Mooier kan bijna niet en de Kroaten moeten naar huis. Op dat moment begint er een besef te ontstaan dat Portugal wel eens ver kan komen dit toernooi. Bij toeval blijken alle “grote” voetballanden aan de andere kant van het speelschema te zijn terechtgekomen, en daarvan komt Portugal er dus maar één tegen, en dat zou dan pas in de finale zijn.

Media

Intussen buitelen de media over Portugal heen. Er wordt kritiek geleverd op het spel, Portugal zou alleen aan het resultaat denken en kampioen filantropie Cristiano Ronaldo zou te egoïstisch zijn. De kroon wordt gespannen door “sport”-programma Studio France van de NPO, dat een aantal randfiguren inhuurt om een kwartier durend item geheel gewijd aan Cristiano Ronaldo te maken. Het gaat echter niet over voetbal maar over zijn kledingkeuze en mogelijke homoseksualiteit. Het is voor velen het moment om over te schakelen naar de Duitse ARD/ZDF of de Belgische VRT, waar de wedstrijden nog gewoon door voetbalkenners worden geanalyseerd.

Polen en Wales

Polen blijkt in de kwartfinale ook geen eenvoudige horde en het komt tot een strafschoppenserie, die door Portugal feilloos wordt uitgevoerd. Ook dat is een kwaliteit, het is de enige strafschoppenserie zonder missers op het hele EK. In de halve finale is tournooiverrassing Wales de tegenstander. Wales dat zich laat voorstaan op zijn sterke collectief, maar dan wel met een absolute sterspeler (Gareth Bale) in zijn midden. Wales heeft favoriet België net naar huis gestuurd maar blijkt niet opgewassen tegen het nog sterkere collectief van Portugal, dat zijn eigen sterspeler heeft. Ronaldo is beslissend met een goal en een assist en we kunnen het allemaal nog maar net bevatten: Portugal staat in de finale van het EK…

De Finale

Portugal stond één keer eerder in de finale van een voetbaltournooi: in 2004 werd in eigen land de finale van Griekenland verloren. Het is dus mogelijk een gastland te verslaan in een finale!

Ik zie voetbalwedstrijden graag met onpartijdig commentaar dus mijd ik RTP en begin in Duitsland. Op de ARD is een mooie minidocumentaire over Renato Sanches, volgens de Duitsers het supertalent van het tournooi. Tijdens de reclame schakel ik per ongeluk toch naar Studio France (Nederland) waar ik een slecht geschoren langharige presentator hoor zeggen dat “De Portugezen de lelijkerds zijn”. Ik zap gelijk door naar de Belgische TV die onder andere Jan Mulder (schrijver en voormalig spits van Ajax en Anderlecht) heeft ingehuurd. Hij reageert eerlijk op de vraag wat belangrijker is, resultaat of mooi voetbal: “ik voetbalde vanaf mijn zesde en wilde maar één ding: winnen.” Ik besluit voor de Duitser en het valt me op dat de commentator het volstrekt normaal vindt dat alle spelers het volkslied uit volle borst meezingen.

Frankrijk begint sterk maar Portugal houdt eenvoudig stand. Dan wordt Cristiano Ronaldo door de Franse Dimitri Payet al binnen een kwartier uit de wedstrijd geschopt en moet met een brancard het veld verlaten.

In het land slaan de zenuwen toe maar niet op het veld, daar blijkt de kracht van het collectief. Het aanvankelijk Franse overwicht kantelt in de tweede helft naar een gelijkwaardige situatie. Er zijn wat kansen over en weer maar de keepers zijn de uitblinkers. In de verlenging slaat de twijfel bij het gastland toe en krijgt Portugal een veldoverwicht. Tien minuten voor het einde haalt Edér technisch perfect uit en schiet de bal buiten bereik van de Franse doelman in de linkeronderhoek.

Voetbalhistorie

De resterende minuten wordt Portugal gecoacht door zowel Fernando Santos als aanvoerder Cristiano Ronaldo, die met zijn ingezwachtelde knie langs het veld hinkt en zijn teamgenoten aanmoedigt. Portugal komt niet meer in gevaar en speelt de wedstrijd uit zoals het een kampioen betaamt. We zijn Europees Kampioen Voetbal.

Op 10 juli 2016 is Portugese voetbalhistorie geschreven. Net als Nederland in 1988 won Portugal nu een groot tournooi. Ik zie de finalegoal van Van Basten tegen Rusland zo nog voor mijn geestesoog en die van Éder zal ik over twintig jaar ook zeker nog zo zien.

Ik ben trots.

Lees ook het artikel van de openingsdag van het EK 2016: Cristiano Ronaldo, Força Portugal!