Portugal Portal

Trage ruitenwissers slepen zich voort. Over het patroon van de autoruit, spinnenwebachtig. Met een klaaglijk gepiep door merg en been. Schaarse verdorde bladeren hangen aan kreunende platanen.

Willoos richten zij zich naar de wensen. Van een tirannieke stormwind die jammert. In een oeverloze alles overstemmende klaagzang.

Ontvoerd

Opgeschrikt uit een lucide droom. Na even te zijn weggedommeld. Terug naar die herfstige dag van vertrek. Heimelijk dieper in mijn herinnering. Gevangen in een tijdreis.

Beelden van urenlang dwalen, kijken en luisteren. Overdonderd door de pompeuze overblijfselen. Van lang vervlogen roem uit de Portugese gouden eeuw. Van grootse nationalistische bouwwerken uit de tijd van Salazar.

Dwars door Alfama, dat onherkenbare straatbeeld. Een volksoploop bij die imposante kathedraal. Wat wil je ook, dik twintig jaar later. Het is wel even slikken.

Opvallende verschillen toen ik oude foto’s terugzag. Van het toenmalige, nogal gezapige Lissabon. Zonder verkeersdrukte, overal hippe cafeetjes, dure restaurants en fadoclubs.

Kosmopolitisch

Afwezig waren de ‘zegeningen’. Van de welig tierende 21e-eeuwse Airbnb-industrie. Geen lawaaiige dieseltuktuks. Ronkend en milieuvervuilend rondtuffend. Vol verveelde studenten en knuffelende stelletjes. Passief vermaak tijdens een vluchtige stadstoer.

“Ik voel mij van binnen bederven, Nu weet ik waaraan ik zal sterven: Aan de oevers van de Taag”, dichtte Jan Jacob Slauerhoff. In de eerste regels van ’O Engeitado’.

Toentertijd een tobberig oord. Treurend om een ver en rijk verleden. Nu een trotse metropool, waar moderne kunst bloeit en gewaagde architectuur ontluikt.

Vandaag de dag drukker, véél drukker. Maar als vanouds compact en overzichtelijk gebleven. Je hoeft niet op een solitaire trektocht om kalmte te ervaren.

Soms daalt innerlijke rust spontaan over je neer. Als je leest, wandelt, strijkt of de afwas doet. Resoluut wordt alle herrie buitengesloten, zonder erbij na te denken.

Adempauze

Onontkoombaar, zelfs aan de oevers van de Taag. In het zicht van Ponte 25 de Abril. Verkeersdiarree door voortdurend aan- en afrijden. Bussen, taxi’s, trams en tuktuks. Verzameld rondom een menselijke mierenhoop.

Zucht, kon ik haar maar wat harder zetten. Die hoogst wenselijke sereniteit. Het idee bleef in mijn gedachten hangen. Vastgehaakt als een deuntje uit een ander tijdperk.

In deze parel aan de Taag. Vervuld van een geluidloze echo. Van die legendarische liedtekst. Heen en weer gekaatst in mijn hoofd.

“And the vision that was planted in my brain still remains … within the sound of silence …”

Dat souvenir van uitstervende slotakkoorden. Begeleid door het stemgeluid van Simon and Garfunkel. Waardoor mijn chaotische rusteloosheid aangenaam werd getemd. Nieuwsgierig of het doek opging.

Gemoedsrust

Onderwijl liet ik mij in slaap sussen. Gewiegd in ver gemompel van het verkeer. De geest vervuld van die lofzang. Lissabon oude stad vol betovering en schoonheid.

“Lisboa, velha cicade, cheia de encanto e beleza.”

Een geleend citaat. Jammer, geen flauwe notie uit wiens pen ‘t ontsproot. Daarom niet minder fraai. Ik schonk haar een vriendelijke gedachte. Het hielp zo weinig om de slaap te vatten. Als een pleister tegen hooikoorts.

Opeens is het najaar geworden. Weer terug in de Algarve. Onder het wegstervend gezang van de cicaden. Herinneringen die opkomen aan voorbije belevenissen. Van een zomerbries, lammetjeswolken tot het blikkeren van de Taag.

Gefascineerd door die imposante brug. Regelrecht een kloon van San Fransisco’s Golden Gate. Van ver weg lacht ie mij toe. Gehuld in een overweldigende stilte.