Portugal Portal

Detlef is een Duitse jongensnaam die erfenis, of cultureel erfgoed betekent, dat wil zeggen tastbare cultuur. In  de vorm van gebouwen, monumenten, landschappen, boeken, kunstwerken en artefacten. 

Invasieven

Daarnaast immateriële cultuur zoals folklore, tradities, taal en kennis. Bovendien ook natuurlijk erfgoed als cultureel belangrijke landschappen, biodiversiteit en natuurbehoud. 

Vreemde indringers, ze rukken op, de meest exotische soorten steekmuggen die over de hele wereld voorkomen. Alleen niet op de Noord- en Zuidpool, in heel koude gebieden dus.  Maar hun verspreidingsgebied wordt groter omdat de aarde opwarmt waardoor bijzondere  types verschijnen die in Nederland en België hooguit irritant zijn. 

Portugal werd voor het eerst geconfronteerd met de ‘aedes albopictus’, in september 2017, gevonden in een bandenfabriek ergens in het noorden. Ontdekking van de infiltranten leidde tot een bewakingsreactie door gealarmeerde volksgezondheidsautoriteiten op lokaal, regionaal en nationaal niveau.

Strubbelingen

Dak- en thuisloosheid stijgt met sprongen in Faro met de komst van personen afkomstig uit het buitenland. Een recent verschijnsel veroorzaakt een aanzienlijke stijging in het bijzonder van het aandeel niet-ingezetenen. Het leidt tot ongerustheid bij de coördinator van het Centrum voor Planning en Interventie van Daklozen (NIPSA) in Faro. 

Vrijbuiters in Faro zijn voornamelijk alleenstaande mannen tussen 30 en 50 jaar oud. De meeste ervan zijn Portugese staatsburgers afgereisd uit andere delen van het land. Opvallend is vooral dat het percentage buitenlandse vagebonden toeneemt. 

Straatkunst in de vorm van muurschilderen, ook al een gevoelig onderwerp voor controversen over de (on)wenselijkheid ervan. Muren ongevraagd vies maken waar dat niet is toegestaan beweert de een, waar de ander zich enthousiast erover toont. Voer voor een eindeloos voortdurend en onbeslist dispuut. 

Redetwist

Meningsverschillen zat over de voors en tegens tussen verfoeilijk, dus verboden of een kunstuiting dus verfraaiing. Een serieus dilemma want overheden spenderen miljoenen euro’s om muren te ontdoen van ongewenst schilderwerk.  

Waardering genoeg voor ware kunststukjes wat mij betreft prachtig om te zien, niet als het onhandig geklieder is natuurlijk. Opgestoten in de vaart der volkeren, in Lissabon en vele andere Portugese vrijplaatsen te bewonderen waar men muurkunst waardeert en stimuleert. 

In 2018 werd een invasieve muggensoort ontdekt in de Algarve, in de gemeente Loulé maar ook recentelijk in de gemeente Faro. Beestjes die houden van kleine hoeveelheden schoon water om hun eitjes in te leggen zoals schalen, potten, autobanden of natuurlijke poelen. 

Krachttoer

Gerustgesteld lees ik: op dit moment zijn er weliswaar muggen maar gelukkig heeft geen enkele een gevreesde ziekte. Immers, daarvoor moet zo’n prikplaaggeest eerst mensen bijten. 

Ars longa, vita brevis. Kunst is langdurig, het leven kort. 

Kunst schept vreugde evenals citaten, iets betekenisvols dankzij vaardigheid of verbeelding. De waterkering was toe aan een hoognodige opknapbeurt, net zo goed een vorm van muurkunst.  Niet zo een die verbazingwekkend snel in het oog springt of waar iedereen spontaan de loftrompet over steekt. Maar toch een kunstig hoogstandje, constructief en van totaal andere orde. 

Gebouwd door mannen met eelt op hun handen en rouwende nagels, op zekere dag uit het niets verschenen. Bijzonder aardig, begiftigd met spierballen en een bewonderenswaardige werklust waardoor hun klus enkele maanden vergde. Van uitgraven, ijzervlechten tot beton storten afgerond met de kroon op het werk: een strak gestucte wand smetteloos geel gekleurd. 

Kretologie

Tja, of je graffiti wel of niet als kunstvorm omarmt het blijft als ongeoorloofd en ongewenst beschouwd om andermans eigendommen te bekladden. Niet met een ongevraagd slordige leuze, net zomin om een artistieke schildering erop aan te brengen. Uitgezonderd op vrijgestelde locaties houden de meeste overheden dan ook eraan vast: strafbaarheid bij beschadiging van andermans eigendom.

Afgezien van de inhoud van z’n boodschap maakt de Nederlandse toerist het wel heel erg bont met de zielsblije uitroep die hij achterliet op het strand in Olhos de Água. Indertijd, op die spiksplinternieuw opgeleverde keermuur als kustbescherming tegen afkalving door de oceaan.

Nou wil ik niet muggenziften, maar zo’n vreugdekreet valt allerminst te kwalificeren als kunstuiting. Laat staan een vorm van te koesteren cultureel erfgoed. Hoeveel moeite de vakantieganger ook deed om de opgekalefaterde wand vol te kalken van begin tot het eind.

Overigens hoe je er ook over denkt, net zo benieuwd vraag ik het mijzelf af. Zoals die ‘kunstenaar’ van de kreet op de foto die ik toevallig schoot. Gelukkig bewaard tegen een onverbiddelijk snelle vergankelijkheid, dankzij mijn alerte cameralens. 

Het antwoord bleef ik schuldig,  gesteld op die blijkbaar essentiële vraag naar wie de grote onbekende ’artiest’ toch wel mag zijn. Schouderophalend bedenk ik mij vast niemand anders dan Detlef.