Portugal Portal

Inmiddels houden veel Nederlanders van fado en treden Portugese fadozangers regelmatig in Nederland op voor een enthousiast publiek. Ooit kreeg ik te maken met een aanstormend fadotalent dat slechts een duwtje nodig had om door te breken. Althans, dat vond hij zelf. Voor die doorbraak had hij mij nodig. Dat zat zo.

In die tijd woonden we in Setúbal, ten zuiden van Lissabon aan de andere kant van de Taag. En dit potentiële talent bleek overdag onze gasflessenleveraar te zijn. Want buiten de grote steden wordt het gas in metalen flessen aan huis gebracht. Het was natuurlijk handig om een abonnement te nemen zodat er altijd een volle fles reserve stond. Onze gasman was een klein, donker, tanig type, altijd in blauw denim gekleed en nogal nurks, duidelijk niet echt dol op zijn beroep. We beleefden een moeizaam contact. Vooral wanneer hij niet op de afgesproken dag zijn handel kwam brengen.

Kruiwagen

Totdat hij me bij zo’n bezoek ineens uitgebreid onderhield over zijn hobby: fado’s zingen. Waarom dit gesprek met mij? Tot het me begon te dagen. Op slinkse wijze moest de ster-in-spe erachter gekomen zijn dat mijn voormalige huisgenoot bij radio en tv werkte. Als fadohobbyist met ambitie had hij karrenvrachten ‘kruiwagens’ voor zijn geestesoog voorbij zien trekken. De meest voor de hand liggende werd ik, vandaar ons gesprek. En toen bleek ook nog dat het niet zo makkelijk was om van hem af te komen.

Bandje

Na de eerste openbaring kwam hij met echt materiaal langs om me te overtuigen. Het was een cassettebandje met daarop het bewijs van zijn talent. Huisgenoot zag er geen brood in: “Er komen er bij ons zoveel voorbij die hetzelfde willen, poeier hem asjeblieft af!” Wat ik dan weer sneu vond voor de doorzetter.

Fadista

Hoeveel uren ik bij onze voordeur heb besteed om hem aan te horen, is moeilijk te schatten, maar eindelijk ging huisgenoot na mijn zoveelste pleidooi toch voor deze fadista door de knieën. Hij zou proberen de cassette te slijten aan een radiocollega die ’s avonds een muziekprogramma had. Het verlossende antwoord kwam snel. Binnen een dag of drie, beloofde die collega, zou onze gasman in zijn programma te horen zijn. En inderdaad, het grote moment kondigde hij vooraf met naam en toenaam aan.

Zwaaien

Zo werd onze gasman van de ene dag op de andere een bekende lokale fadopersoonlijkheid. Zijn dank was niet te beschrijven. Hij raakte niet uitgepraat over de mensen die hem nu vanuit een ander daglicht bekeken. In Setúbal waren zijn bandjes snel uitverkocht. Daardoor kreeg ook ons contact een andere wending. Wanneer ik op weg was naar de stad had hij me al van verre in de gaten, toeterde uitbundig en zwaaide me met een denim arm uit het zijraampje enthousiast toe.

In ieder geval werd de gasfles nu stipt op tijd geleverd. Daarna verwachtte ik toch weer rust in de tent te krijgen. Voor de whiskyfles van een duur merk – bestemd voor zijn promotor – had ik hem bedankt, het kleinood doorgegeven en dat was dan dat. Maar niet helemaal.

Finale

Jaarlijks werd in Lissabon een groot concert gehouden waar zangers uit de fadohoek met elkaar de competitie aangingen. Bij gebrek aan lokale concurrentie en omdat hij al bekendheid genoot via de radio mocht hij onze stad vertegenwoordigen. Hij kwam zelfs in de finale die altijd op nationale tv werd uitgezonden. Een nieuwe kans voor hem. Graag had hij ons daarbij aanwezig gezien, maar we waren te druk met een komende verhuizing. Kortom, we verloren hem uit het oog.

Fame

Hoe het verder met de carrière van onze gasman is vergaan – António Severino is zijn naam – ontdekte ik onlangs op Google. Hij blijkt vele platen, lp’s, cd’s, songteksten en fadoprijzen op zijn naam te hebben staan. En niet te vergeten vele optredens in het buitenland waaronder Frankrijk, Verenigde Staten en Nederland. Juist. In ieder geval heeft dat eindeloze gedram indertijd bij onze voordeur hem dus gelukkig veel meer opgeleverd dan slechts five minutes of fame…