Portugal Portal

Het allereerste nummer van dit Noord-Portugese nieuwsblad verschijnt op 15 december 1855. Het is de oudste courant van het Portugese vasteland. De gemeente heeft deze regionale krant enige maanden geleden aangekocht en daarmee wordt 166 jaar geschiedenis van de stad Viana do Castelo bewaard voor volgende generaties.

In mei dit jaar heeft de gemeente alle gepubliceerde edities voor het bedrag van EUR 170.000 gekocht. Nu gaat men het archiefmateriaal van ruim honderd jaar digitaliseren.

Redactie

Ook het hoofdkantoor in hartje Viana is opgekocht. Bij de inboedel hoort de originele drukpers en aanverwante attributen uit de begintijd. Voor dit imposante stukje vastgoed, inclusief inventaris, moest eveneens EUR 170.000 worden neergelegd. Het gebouw zal gerenoveerd en ingericht worden als museum. De redactie gaat zich er zetelen, dus het gebouw zal zijn dynamische en actieve functie behouden.

De krant brengt leugens in het land

Ooit wilde ik de journalistiek in uit nieuwsgierigheid naar alles. Nu mijd ik de kranten, die naar mijn mening te bol staan met nieuws dat er niet toe doet. Maar regionale nieuwtjes vreet ik met huid en haar op. Sinds ik de Aurora do Lima lees is mijn leven in de Minho nog leuker geworden, want ik voel me beter met de omgeving en de mensen verbonden.

Regionale weetjes

Hieronder staan drie stukjes uit de Aurora do Lima. Ik heb ze vertaald en flink bewerkt voor Portugal Portal.

De aromatische tuin bij het Polytechnisch Instituut

De Escola Superior Agrária (ESA) maakt deel uit van het Polytechnisch Instituut (Technische Hogeschool of Universiteit) van Viana do Castelo. Sinds kort draait de ESA een pilot “tuintherapie” als onderdeel van het ecoschool programma, waarbij 45 docenten, leerlingen en medewerkers zijn betrokken. De studentenvereniging van de Hogere Beroeps Technische cursussen had al vaker geopperd om een moestuin bij de school te betrekken. Inmiddels maakt de therapeutische tuin deel uit van het officiële leerplan. De eerste oogst is binnen. Verschillende soorten sla, prei, kool, wortelen, paprika’s, peterselie, tijm, koriander en bloemen zijn onder de armen verdeeld. De “studentenanjer”, een plant die bestuivers aantrekt is een essentieel onderdeel van biologische landbouw en is ook aanwezig in de aromatische tuin.

Naast de moestuin, tegen een boom, staat een insectenhotel dat verschillende nestfaciliteiten aan vele soorten insecten biedt.

Het concept van tuintherapie wordt steeds vaker opgenomen in reguliere plannen van aanpak voor een betere gezondheid of voor de behandeling (of voorkoming) van chronische ziekten als stress en depressie. Ook verbetert het zij aan zij in de tuin werken de sociale interactie en de cohesie van de groep. Het is ook een poging om de academische gemeenschap te interesseren voor dit soort van projecten.

Er is rekening gehouden met mensen met een beperkte mobiliteit: de moestuin ligt op een verhoogd bed, zodat mensen in een rolstoel op de juiste hoogte kunnen tuinieren.

Cultureel erfgoed

De vaste columnist A. Lobo de Carvalho schrijft het volgende in 2019. “In de loop der tijd heeft Viana de Castelo een culturele erfenis opgebouwd, waardoor wij de geschiedenis van de stad en omgeving beter kunnen begrijpen. Zo’n erfenis ontstaat door de keuzes die de “zittende” autoriteiten in de loop der tijd maakten. De keuzes komen niet altijd overeen met de verwachtingen. Desondanks is het doel en streven van de relevante autoriteiten zonder meer lovenswaardig.”

“Er zijn restanten van vormen van beeldhouwwerken, die dateren uit honderdduizenden jaren voor Christus, gevonden. Niets is mooier dan een standbeeld dat recht en eer doet aan de historische of bijbelse uitgebeelde persoon. Dit is van een totaal andere orde dan een half dozijn op elkaar geflikkerde kiezelstenen, waarvan je geen idee hebt wat het moet voorstellen. Echter, zoals eerder gezegd, respecteer ik de inspanning en het werk dat het de kunstenaar heeft gekost.”

“Sommige kunstschilders zijn zo goed dat hun werk niet van het echt te onderscheiden zou zijn ware het niet dat de ademhaling uit de geschilderde versie ontbreekt. Het leven is een geschenk dat alleen God kan geven!”

“Ik ben een uitgesproken voorstander van realistisch (objectief) werk in tegenstelling tot surrealistische kunst, die alleen betekenis heeft voor de maker zelf. Vegen en krabbels, waar sommige mensen idolaat van zijn, irriteren mij meer dan mateloos. Daarentegen kan ik extatisch worden als ik schilderijen zie van de uitstekende portrettist Henrique Medina, die alle emoties van zijn modellen levensecht op het doek overbrengt of het nu verdriet, lijden, uitputting, blijdschap of wanhoop is.”

“In Viana do Castelo vind je sculpturale werken die het werkelijke leven eren, maar er is ook moderne beeldhouwkunst, bijvoorbeeld het monument ter ere van de Anjerrevolutie op de Largo Afonso III (hoe hard ik ook mijn best doe ik zie geen enkel verband). In Largo de S. Domingos, waar de gelijknamige kerk en de rijke historische gebouwen naast elkaar – in perfecte architecturale harmonie – bestaan, is een modern sculptuur geplaatst dat het plein van zijn natuurlijke schoonheid berooft. Het standbeeld van broeder Bartolomeu dos Mártires is een mastodont dat, ik weet het zeker, broeder Bartolomeu zelf, als hij nog in leven was, zou hebben verwijderd. Hij die ons moet inspireren trekt niet de aandacht van de kijker, maar de naast hem staande ezel die trouwens meer op een bizon lijkt.”

“En hoewel ik de intentie van het beeldhouwwerk respecteer, het heeft niet het gewenste effect. Vanuit de hemel, waar zijn ziel is (binnenkort wordt hij heilig verklaard), zal onze broeder niet blij zijn met deze aardse eer, omdat het op geen enkele manier strookt met zijn door bescheidenheid, nederigheid en armoede gekenmerkte leven. Vandaar dat men aan de gemeenteraad heeft voorgesteld om het object te verwijderen en in plaats daarvan een standbeeld van normale grootte dat goed past in het architecturale ensemble van de Largo de S. Domingos. Onze zalige broeder Bartolomeu dos Mártires verdient het. De herinnering en verering zullen levendiger worden in onze harten en, wie weet, misschien zal hij geloof wekken en enkele zielen bekeren.”

Tot zover het relaas van de vaste kunstredacteur van de Aurora.

Arcos de Valdevez

Arcos de Valdevez ontving de European Seal of Excellence in Local Governance (ELoGe). Deze Europese onderscheiding door de Raad van Europa wordt in het kader van de “Strategie voor Innovatie en Goed Bestuur op Lokaal Niveau” toegekend aan lokale overheden die aantonen dat ze een hoog niveau van goed en democratisch bestuur hebben bereikt.

De geleverde diensten van de autoriteiten aan de gemeenschap worden geëvalueerd aan de hand van de 12 principes van goed democratisch bestuur: burgerparticipatie, eerlijke verkiezingen, vertegenwoordiging; ontvankelijkheid; efficiëntie en werkzaamheid; openheid en transparantie; rechtsstaat; ethisch gedrag; competentie en capaciteit; innovatie en openheid voor verandering; duurzaamheid en langetermijnbegeleiding; solide financieel beheer; mensenrechten, culturele diversiteit en sociale samenhang en verantwoordelijkheid (verantwoordelijk zijn en worden gehouden voor je acties).

De burgemeester, João Esteves, beschouwt deze onderscheiding als “de erkenning van een efficiënt en transparant bestuur”. Hij bedankt alle gemeentemedewerkers voor hun inzet en voor de prijs, die aantoont dat Arcos de Valdevez een eerlijke, welvarende, duurzame gemeente aan het worden is waar iedereen een kans krijgt.”

Niemendalletjes

Dit soort, zo op het eerste gezicht, nietszeggende berichtjes, verschaffen je wel duidelijk een behoorlijke inkijk in het wel en wee van gemeente, regionaal bestuur en bewoners.

Wat denken jullie?

Gonçalo Fagundes

De huidige hoofdredacteur ken ik in zijn rol als tussenpersoon tussen kunstenaars en diverse culturele instanties in Viana do Castelo. Afgelopen jaren organiseerde hij een aantal exposities van Marco Rooth.

Ik vraag hem over zijn nieuwe rol. Hij antwoordt, op zijn “Fagundees” met lange diplomatieke zinnen en nog meer woorden dat het een grote verantwoordelijkheid is. Maar hij is ook trots dat men hem wist te vinden voor deze uitdaging om deze krant waarvoor beroemde Portugese schrijvers als Camilo Castelo Branco en Ramalho Ortigão al kopij aanleverden de toekomst in te sturen. “Het zou een misdaad zijn geweest om deze krant zomaar op te doeken”, besluit hij. Ik schrik van zijn ongewone heftigheid.

Geschiedenis van de krant in een notendop

In het begin verschijnt de krant drie keer per week. Vanaf 1915 komt hij twee keer per week uit en vanaf 2010 wordt het een weekblad. Belangrijke auteurs hebben regelmatig voor de Aurora do Lima geschreven. Zelfs een bekende auteur als Camilo Castelo Branco is enige tijd directeur van de krant.

De krant laveert door belangrijke periodes in de geschiedenis: de constitutionele monarchie, de Eerste Republiek, de Estado Novo en uiteindelijk de sociale democratie vanaf 25 april 1974. Ook tijdens de lange periode van censuur streefde de krant naar totale onafhankelijkheid.

In 1980 moet de regionale pers moderniseren. De regering (Centrale Blok), net als in Nederland, moedigt partijen aan om “grafische parken” te vormen, zodat (regionale) kranten van alle kleuren en gezindten gebruik maken van dezelfde offsetdruk-infrastructuur.